κυκλο-φ-οριακα 985, 25 Σεπτεμβρίου 2019

μία «συνάντηση κορυφής» λίγο έξω από το λιμάνι της Τήνου

Καλημέρα συμπολίτες. Μια εκδρομή-προσκύνημα στην Τήνο, 50 χρόνια μετά την πρώτη φορά, ήταν η αιτία της απουσίας μας την περασμένη εβδομάδα. Στην Τήνο της Μεγαλόχαρης, του μαρμάρου, των γλυπτών και των ζωγράφων, στην Τήνο με τους βόλακες ή βολάκους (γρανιτένιους στρογγυλεμένους βράχους) γύρω από το καθολικό χωριό Βωλάξ, με τους περιστεριώνες, τους νεκρούς ανεμόμυλους και τις ατέλειωτες ξερολιθιές, στην Τήνο της Αγίας Πελαγίας και των πολλών συγχρόνων επωνύμων οικιστών. Ευχαριστηθήκαμε τόσο τα μποφόρια όσο και τις μπουνάτσες του Αιγαίου, περάσαμε τρεις μέρες με καλή παρέα και πολλή ηρεμία, αιτηθήκαμε την ευλογία της Παναγίας και επιστρέψαμε στα πατρώα και μητρώα εδάφη φορτωμένοι με λαδάκι, αγίασμα, κάπαρη και γευστικότατα αμυγδαλωτά.

Κάθε επίσκεψη σε νησί είναι για μένα μια ευκαιρία για σκέψεις σχετικά με την ελληνική ακτοπλοΐα, με τα ελληνικά καράβια, που διασχίζουν χειμώνα-καλοκαίρι τα ελληνικά πελάγη. Τα περισσότερα είναι ναυπηγήματα 20ετίας έως και 30ετίας, αγορασμένα από το εξωτερικό, δυο-τρεις φορές μετασκευασμένα για τις μεταφορικές ανάγκες που κάθε φορά εξυπηρετούν κι άλλες τόσες μετονομασμένα, λίγα είναι που παραγγέλθηκαν από τους Έλληνες ακτοπλόους εφοπλιστές και κατασκευάστηκαν ειδικά για τις ελληνικές θάλασσες και τα ελληνικά νησιά. Τα περισσότερα, πλέον, είναι «super» καθώς οι εταιρείες ανταγωνίζονται σκληρά στην ταχύτητα διεκπεραίωσης και στις ανέσεις των επιβατών. Το πρόβλημα, βέβαια, ήταν πάντα, είναι και σήμερα, η άγονη γραμμή – ο όρος είναι δημιούργημα των ίδιων των εφοπλιστών και δηλώνει διαδρομές προς νησιά που δεν έχουν πολλούς κατοίκους ή/και δεν προσελκύουν μεταφορικό έργο που να αφήνει (στους εφοπλιστές, εννοείται) κέρδη. Οπότε υποχρεώνεται το Κράτος, προκειμένου να εξυπηρετηθούν αυτά τα απομονωμένα νησιά, να επιδοτεί τις κινήσεις των πλοίων προς αυτά – τουτέστιν πληρώνει το Κράτος (τουτέστιν όλοι μας) τους εφοπλιστές για να κινούν τα καράβια τους, απλά πράγματα.

Πάντως στο κέντρο των Κυκλάδων τέτοιου είδους προβλήματα δεν υπάρχουν. Εκεί το πρόβλημα είναι ο συνωστισμός πλοίων στα λιμάνια και οι ολοένα αυξανόμενες ανάγκες σε ντόκους για πρυμνοδέτηση των μεγάλων «σούπερ» ταχύπλοων καραβιών.

Η θάλασσα έχει τους δικούς της κανόνες κυκλοφορίας. Και η στεριά επίσης, το ξέρουμε όλοι αυτό. Ένας από τους πιο αυστηρούς κανόνες της στεριάς λέει ότι ποτέ δεν «παίζουμε» με τα τραίνα. Διότι τα τραίνα είναι πολύ βαριά σιδερένια οχήματα, κινούνται με σιδερένιους τροχούς πάνω σε σιδερένιες ράγες και ως εκ τούτου φρενάρουν δύσκολα και σε μεγάλο μήκος. Θα έπρεπε να είναι γνωστό ότι κάθε σύγκρουση αμαξοστοιχίας με οποιοδήποτε οδικό όχημα κατά κανόνα αποβαίνει μοιραία για το οδικό όχημα. Και καλά να συμβεί σε αφύλακτη διάβαση στον κάμπο – δυστυχώς υπάρχουν πολλές τέτοιες στην Ελλάδα – πες από απροσεξία, από μέθη, από αμέλεια, από την κακιά την ώρα τέλος πάντων, είναι κρίμα κι άδικο. Όταν όμως συμβαίνει μέσα στην πόλη, σε φυλασσόμενη διάβαση, με τις μπάρες κατεβασμένες και την διάβαση ασφαλισμένη τότε δεν είναι ούτε κρίμα ούτε άδικο. Είναι, πολύ απλά, ένα από τα δυο: μαγκιά ή βλακεία! Και στις δυο περιπτώσεις ο φταίχτης είναι άξιος της τύχης του – και εν προκειμένω της τεράστιας τύχης της οδηγού στο ατύχημα της 23.09.2019 στη διάβαση Αλαμάνας, στον Κραυσίδωνα.

Αυτά για τις διαβάσεις των τραίνων. Για τις διαβάσεις των πεζών θα πούμε μερικά πράγματα την επόμενη φορά. Επειδή τα πάντα είναι ζήτημα αγωγής, κυκλοφοριακής και άλλης, γενικότερης, κι εμείς χαιρόμαστε να μιλάμε για «εκδηλώσεις για την ημέρα χωρίς αυτοκίνητο», ποιες εκδηλώσεις; Δεν βοηθάει η παρελθοντολογία, το ξέρω, αλλά πρέπει να πω ότι αυτή η ημέρα ήρθε στον Βόλο μέσω της ευρωπαϊκής ομάδας «Πόλεις χωρίς Αυτοκίνητα» (Car Free Cities) στην οποία ο Βόλος ήταν πρωτοπόρος. Από το 1994 ως το 1998 ο Βόλος μέσω της ΔΕΜΕΚΑΒ και με την δική μας άμεση συμμετοχή παρακολουθούσε αυτή την προσπάθεια των ευρωπαϊκών πόλεων να προωθήσουν τα θέματα της βιώσιμης κινητικότητας, ήταν, μάλιστα, και επικεφαλής μιας Ομάδας Εργασίας για το Ποδήλατο και τους Πεζούς (Cycling and Walking, στα αγγλικά). Το 2000 ήταν η μόνη φορά που συμμετείχε επίσημα σ’ αυτή την Ημέρα και νομίζω ότι εκείνη την ημέρα την θυμούνται όλοι οι Βολιώτες. Στην συνέχεια έγιναν κάποιες προσπάθειες, άλλες πετυχημένες, άλλες όχι.

Άλλοι καιροί, άλλα ήθη. Τώρα λαμπιόνια, Βανδή και Άγριες Μέλισσες. Γεια σας.

(δημοσιεύτηκε στην 122χρονη καθημερινή βολιώτικη εφημερίδα "Θεσσαλία" την Τετάρτη 25.09.2019, αρ.φύλλου 36.928)

κυκλο-φ-οριακα 984, 11 Σεπτεμβρίου 2019

Καλημέρα σε μία ακόμη ημέρα-ορόσημο στην παγκόσμια ιστορία, 11 Σεπτεμβρίου 2001, τρομοκρατικές επιθέσεις ενάντια στο Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου στην Νέα Υόρκη, που είχαν ως άμεσο αποτέλεσμα τους πολέμους των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν (2001) και στο Ιράκ (2003), στο πλαίσιο του «παγκόσμιου πολέμου κατά της τρομοκρατίας». Την θυμάμαι καλά αυτή την ημέρα, βρισκόμουν στο Νοσοκομείο, φροντίζοντας τον 95χρονο πατέρα μου, και στην τηλεόραση του θαλάμου εμφανίστηκαν ξαφνικά οι δύο φλεγόμενοι πύργοι του Μανχάταν…

Στην αρχή της εβδομάδας δεχτήκαμε κι ένα ακόμη θλιβερό άγγελμα, τον αιφνίδιο θάνατο του αγαπημένου τραγουδοποιού Λαυρέντη Μαχαιρίτσα, που καταγόταν από τα μέρη μας, ως συνέχεια του δυστυχήματος στο λούνα παρκ του Αλμυρού, της θανατηφόρας πτώσης της μπασκέτας, του τροχαίου στο Αίγιο και πολλών άλλων παρομοίων καταστάσεων. «Ποια πόλη, ποια χώρα, ποια θάλασσα σε ταξιδεύει τώρα…» καλό ταξίδι Λαυρέντη…

Για την μεγάλη γκάφα με τα γλυπτά του Παρθενώνα κάναμε μία νύξη στα προηγούμενα κυκλο-φ-οριακα και παρακολουθήσαμε τις πάμπολλες σχετικές αναρτήσεις στο φατσοβιβλίο, οι περισσότερες από τις οποίες πρέπει να πω ότι ήταν βλακώδεις, σε σχέση με ένα τόσο σοβαρό θέμα. Μία ωστόσο ανάρτηση, του καλού φίλου Γιώργου Κοτσμανίδη, με δίδαξε και με συγκλόνισε – αυτή είναι η τεράστια δύναμη του διαδικτύου, απέραντη βλακεία και απέραντη γνώση ταυτοχρόνως. Πρόκειται για ένα ποίημα, που έχει την εξής ιστορία:

«Όταν ο Λόρδος Έλγιν, ένας Σκώτος, λεηλατούσε την Ακρόπολη των Αθηνών, ένας άλλος Σκώτος, ο Λόρδος Βύρων κατοικούσε σ' ένα ξενώνα κάτω από την Ακρόπολη και έφριξε όταν, μετά από πρόσκληση του Έλγιν, είδε τί έκανε ο τελευταίος στον Παρθενώνα.

Ο Βύρων έγραψε δυο οργισμένα ποιήματα καταγγέλλοντας τον βέβηλο ακρωτηριασμό και την κλοπή των Αρχαίων Ελληνικών αριστουργημάτων που κοσμούσαν τον Παρθενώνα.

Το "Childe Harold's Pilgrimage" είναι τό γνωστότερο από τα δυο ποιήματα, το δεύτερο ποίημα είναι η "Κατάρα της Αθηνάς".

Πάντως, από την στιγμή που ο Έλγιν βεβήλωσε τον Παρθενώνα, δεν ξαναείδε άσπρη μέρα στην μίζερη ζωή του.

«Η κατάρα της Αθηνάς» (The Curse of Minerva) είναι ένα ποίημα που έγραψε ο George Gordon Byron (στα ελληνικά λόρδος Βύρων) το 1811 αντικρίζοντας για πρώτη φορά τον συλημένο Παρθενώνα. Στην ελληνική μετάφραση (του Πάνου Καραγιώργου) είναι το ακόλουθο:

Μεγαλόπρεπα κι αγάλια τώρα ο ήλιος κατεβαίνει

πάνω στου Μοριά τους λόφους με θωριά χαριτωμένη·

όχι σαν εκεί στις χώρες του Βορρά, σκοτεινιασμένος,

αλλ’ αστραφτερός σαν φλόγα, ζωντανός, φωτολουσμένος κλπ. κλπ.

Το ποίημα είναι μακρύ, είναι ένας ύμνος στο περιβάλλον και στους ανθρώπους της Ελλάδας, ένα έντονα αρνητικό σχόλιο γενικά για τους συμπατριώτες του Σκωτσέζους και καταλήγει με την κατάρα της θεάς Αθηνάς:

Και στο τέλος, μεσ’ στο τόσο το ανώνυμο το πλήθος,
θα βρεθεί κάποιος διαβάτης που θα έχει λίγο ήθος·

λυπημένος, βλέποντάς τα, άφωνος θ’ αγανακτήσει,

θα θαυμάσει τα κλεμμένα, μα τον κλέφτη θα μισήσει.

Ώ, καταραμένη να ’ναι η ζωή του και ο τάφος,

και οργή να συνοδεύει το ιερόσυλό του πάθος!

Τ’ όνομά του η Ιστορία δίπλα σε ’κείνου θα γράψει

του τρελού, που της Εφέσου το ναό ’χε κατακάψει.

Κι η κατάρα μου πιο πέρα κι απ’ τον τάφο του να πάει

Ο Ηρόστρατος κι ο Έλγιν σε σελίδες παραμένουν

που είναι στιγματισμένες και με στίχους όπου καίνε·

έτσι πάντα είναι γραμμένοι και οι δυο καταραμένοι,

μα ο δεύτερος πιο μαύρος απ’ τον πρώτο θ’ απομένει…»

Πιο μαύρος, λοιπόν, ο Έλγιν απ’ τον Ηρόστρατο! Μαύρος και καταραμένος, από την θεά Αθηνά και τον λόρδο Βύρωνα. Κι από όλους τους Έλληνες. Ας μην του δώσουμε την δυνατότητα να εξιλεωθεί, με ανιστόρητες και ανόητες κινήσεις. Γεια σας.

Στην φωτογραφία το χρυσελεφάντινο άγαλμα της θεάς Αθηνάς μέσα στον Παρθενώνα, σε αναπαράσταση σύμφωνα με το αντίγραφο του 2^ου π.Χ. αιώνα «Αθηνά του Βαρβακείου» που εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας.

(δημοσιεύτηκε στην 122χρονη καθημερινή βολιώτικη εφημερίδα "Θεσσαλία" την Τετάρτη 11.09.2019, αρ.φύλλου 36.916)

κυκλο-φ-οριακα 983, 4 Σεπτεμβρίου 2019

Καλημέρα συμπολίτες και καλόν μήνα Σεπτέμβριο, έβδομο στη σειρά στο αρχαίο ρωμαϊκό ημερολόγιο (septem= επτά) του Ρωμύλου, που ξεκινούσε από τον Μάρτιο και είχε δέκα μήνες. Το 700 π.Χ. ο βασιλιάς Σαβίνος Νουμάς Πομπίλιος πρόσθεσε Ιανουάριο και Φεβρουάριο στο τέλος του έτους και οι μήνες έγιναν δώδεκα, όσοι και σήμερα. Το 153 π.Χ. ο Ιανουάριος και ο Φεβρουάριος μετακινήθηκαν οριστικά στην αρχή, χωρίς να αλλάξουν τα ονόματα των μηνών, παρ’ όλο που άλλαξε η σειρά τους, και πρωτοχρονιά του πολιτικού έτους έγινε η 1^η Ιανουαρίου.

Οριστικοποιήθηκαν τα αποτελέσματα των εξετάσεων για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, των εξετάσεων που όλοι τις κατηγορούν, όλοι «πρέπει» να τις αλλάξουν, να τις καταργήσουν, να τις πετάξουν στον κάλαθο και στο τέλος όλοι τις αποδέχονται και τις εξυμνούν ως το μόνο αντικειμενικό σύστημα κλπ. κλπ. Στην τριτοβάθμια εκπαίδευση που πλέον δεν έχει διαχωρισμούς σε Πανεπιστήμια (ΑΕΙ) και Τεχνολογικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (ΤΕΙ), όλα ένα πράμα, όλα ένας αχταρμάς και άντε να δούμε στο μέλλον πώς θα βρίσκουν άκρη τα παιδιά – αυτά τα ίδια παιδιά που σήμερα χαίρονται με την εισαγωγή τους – με τα επαγγελματικά τους δικαιώματα, σε μια αγορά εργασίας που Κύριος οίδε, βέβαια, τι σόι θα ‘ναι. Γιατί η «ανάπτυξη» όπως την ονειρεύονται κάποιοι άριστοι δεν έρχεται ως κουνιστή και λυγιστή κουκλάρα διαθέσιμη για όλα («ελάτε να πάρετε…»), έρχεται ως φτιασιδωμένη ασχημομούρα που ζητάει, συνήθως, αίμα – το πανηγύρι έχει ήδη αρχίσει, και η «πλήρης» άρση των κεφαλαιακών ελέγχων (capital controls στα ελληνικά) είναι το σύνθημα για την ελεύθερη μεταφορά όλων των διαθέσιμων κεφαλαίων στις τράπεζες του εξωτερικού…

Και την οφειλή των κ.κ. Αγγελόπουλων στην ΔΕΗ, περίπου 32 εκατομμύρια ευρώ, εμείς θα την πληρώσουμε, συμπολίτες, εμείς, για να «διασώσουμε» την ΔΕΗ και να μην διαταράξουμε την ανάπτυξη (;) της φίλης και κραταιάς Χαλυβουργικής, του μπασκετικού Ολυμπιακού Πειραιώς, της επιτροπής για τον εορτασμό των 200 χρόνων από το 1821 κλπ. κλπ.

Να μην ξεχάσουμε και τη μεγάλη γκάφα με τα γλυπτά του Παρθενώνα, που πρέπει να χρεωθεί πρωτευόντως στην κυρία Υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη και δευτερευόντως στον κύριο Πρωθυπουργό. Με τις υγείες σας.

Και μιλώντας για «μνημεία» κύλησε ο νους μας σε ένα μνημείο τεχνολογίας, παρατημένο στη μαύρη μοίρα του, σε μια εσχατιά της όμορφης πόλης μας – χωρίς, βέβαια, να υπαινισσόμαστε οποιαδήποτε σχέση μεγέθους και σημαντικότητας ανάμεσα στα μάρμαρα του Παρθενώνα και στην μηχανούλα της φωτογραφίας. Όμως και αυτή η μικρή ατμομηχανή έχει την ωραία ιστορία της, λειτουργούσε πολλά χρόνια μεταφέροντας χώμα για το εργοστάσιο Τσαλαπάτα, ύστερα δωρίθηκε στον Δήμο Βόλο επί Δημάρχου Κουντούρη προκειμένου να κυκλοφορήσει μέσα στο Πάρκο του Πεδίου του Άρεως, που τότε κατασκευάστηκε. Κατασκευάστηκε επί τούτου περιμετρική γραμμή και στάσεις, καθώς και υπόστεγο για διανυκτέρευση, κατασκευάστηκαν και βαγονάκια και …πήρε μπρος, με προσωπική δουλειά-προσφορά παλιών μηχανοδηγών του ΟΣΕ, μεταξύ των οποίων ο Γιάννης Δαμίγος, Πρόεδρος στον Σύλλογο Φίλων του Τραίνου Βόλου-Πηλίου, στον οποίο ήμουν κι εγώ Αντιπρόεδρος. Κυκλοφόρησε κάποια χρόνια κατάφορτο με παιδιά και γονείς, ύστερα οι Δήμαρχοι άλλαξαν, το Πάρκο εγκαταλείφθηκε, τα βαγονάκια βρίσκονται διαλυμένα στα υπόστεγα και η μηχανούλα στέκει εκτεθειμένη σε καιρούς και ανθρώπους και καταστρέφεται. Κανείς δεν ενδιαφέρεται, κι ας είναι κι αυτό ένα κομμάτι Τοπικής Ιστορίας, π.χ. η Διεύθυνση Αρχείων, Βιβλιοθηκών και Μουσείων δεν θα έπρεπε να δείξει εμπράκτως ένα ενδιαφέρον; Τουλάχιστον για την προστασία, τέτοιες μικρές ατμομηχανές υπάρχουν ελάχιστες, πλέον, στον κόσμο, μία ακόμη στέκεται προστατευμένη στον υπαίθριο χώρο του Μουσείου Τσαλαπάτα.

Μου πονάει η ψυχή κάθε φορά που την βλέπω μέσα στο έρημο και επίσης κατεστραμμένο Πάρκο.

Όπως μου πονάει που βλέπω παραδίπλα το Εκθεσιακό Κέντρο, ομοίως έρημο και σκότεινο, περιμένοντας την επόμενη Μαρινέλα να του δώσει ζωή…

Σας αγαπώ όλους και όλες, γεια σας.

(δημοσιεύτηκε στην 122χρονη καθημερινή βολιώτικη εφημερίδα "Θεσσαλία" την Τετάρτη 04.09.2019, αρ.φύλλου 36.910)