κυκλο-φ-οριακα 982, 28 Αυγούστου 2019

Κυριακή βράδυ επιστρέψαμε στον Βόλο. Με το που ανοίξαμε την πόρτα του αυτοκινήτου για να κατεβούμε, μια τρομερή μπόχα μας τύλιξε. Δεν ήταν μπόχα από την καύση των πλαστικών, ήταν κάτι που παρέπεμπε σε ψοφίμι. Αντί να ανοίξουμε τα πορτοπαράθυρα να αεριστεί το σπίτι κλειδωθήκαμε μέσα κι αφεθήκαμε στο ερκοντίσιον. Το πρωί της Δευτέρας μας ξύπνησαν οι φωνές των εργατών καθαριότητας, που πηγαίνοντας να αδειάσουν τον μπλε κάδο της ανακύκλωσης διαπίστωσαν ότι μέσα υπήρχαν ψάρια που σάπιζαν και βρωμούσαν απαίσια. «Στόλισαν» με διάφορα κοσμητικά επίθετα τον ή την γείτονα που έκανε αυτή την πράξη κι έστειλαν το πλυντήριο ειδικά για να πλύνει αυτόν τον κάδο. Η κατάσταση βελτιώθηκε, χωρίς όμως να εξαφανιστεί πλήρως η δυσοσμία.

Εγώ, τώρα, τι να πω, συμπολίτες; Τι να πω; Τάχαμου είμαστε Ευρωπαίοι, τάχαμου μας ζημίωσαν τα κάπιταλ κοντρόλς, τάχαμου περιμένουμε επενδύσεις-ουρανοξύστες, τον κακό μας τον καιρό συμπολίτες, ούτε ο ένας τον άλλον δεν σεβόμαστε, πόσο μάλλον τα άτομα με αναπηρία, τους μη έχοντες, το περιβάλλον…

Αλλά στα ποδοσφαιρικά γήπεδα των στοιχημάτων εφαρμόστηκε ήδη το επιλεγόμενο VAR (βαρ), Video Assistant Referee, διαιτητής υποβοηθούμενος από βίντεο. Τι δουλειά έχει ένα βαρ ανάμεσα σε τόσους βαρβάρους! Προβλέπω πολλά γέλια για εμάς που δεν παίζουμε στοίχημα. Για εσάς που παίζετε, κακό του κεφαλιού σας, ήταν που ήταν όπως ήταν το ελληνικό πρωτάθλημα, τώρα με το VAR θα γίνει ακόμη χειρότερο. Για να πλουτίζουν οι επιτήδειοι, ονόματα και μη χωριό, με τα δικά σας τα λεφτά, κορόιδα!

Να με συμπαθάτε αν παραφέρθηκα ελαφρώς στα μέχρι τούδε. Δεν βρίσκω άκρη, πουθενά.

Στο φατσοβιβλίο δημοσίευσα μια φωτογραφία από την ανέκαθεν βρυσούλα στα Χάνια, που έχει τα μαύρα χάλια. Επειδή πολλοί από εσάς, αγαπητοί μου αναγνώστες, δεν ασχολείσθε μ’ αυτό το άθλημα του facebook (εσείς που ασχολείστε μπορείτε να με βρείτε ως Μπάμπης Sky), έκρινα ότι καλό είναι να αναδημοσιεύσω και στα κυκλο-φ-οριακα τόσο την φωτογραφία, όσο και το σχετικό σχόλιο. Μπας και φιλοτιμηθεί κανένας…

«Αυτή η βρυσούλα βρίσκεται στα Χάνια, στην κορυφή του Πηλίου, πάνω στον δρόμο. Από μπροστά της περνούν χιλιάδες αυτοκίνητα, ντόπιων, επισκεπτών και τουριστών, ημεδαπών και αλλοδαπών, χιλιάδες μάτια την βλέπουν, εκατοντάδες (τουλάχιστον) σταματούν για να πιουν ένα νεράκι, κάποιοι γεμίζουν και μερικά μπιτονάκια για το σπίτι.

Οι μόνοι που δεν περνούν από εκεί είναι οι άνθρωποι του Δήμου Βόλου - διότι στον Δήμο Βόλου ανήκουν, κατά Καλλικράτη, τα Χάνια.

Η κατασκευή της στην σύγχρονη εποχή έγινε από τον, κατά Καποδίστρια, Δήμο Αγριάς, με προσωπικό ενδιαφέρον από έναν συνονόματο Αντιδήμαρχο.

Τώρα πια τα "προσωπικά ενδιαφέροντα" των αιρετών του Δήμου Βόλου μάλλον είναι διαφορετικά...

Και η βρυσούλα καταρρέει.

Προσέξτε τις προεξέχουσες σκουριασμένες, βεβαίως, μπετόβεργες, τις πλάκες που λείπουν, το σκοινί (!) που συγκρατεί την βρώμικη λεκάνη, τα μαύρα ζουμιά που κατατρέχουν, τον περιβάλλοντα χώρο…

Είμαστε και σε τουριστική περιοχή, π' ανάθεμά μας!»

Κυριακή 1^η Σεπτεμβρίου 2019 ξεκινά η θητεία των νέων Δημοτικών και Περιφερειακών Συμβουλίων στην Ελληνική Επικράτεια. Η στήλη, ως παντοιοτρόπως υπερκομματική-υπερπαραταξιακή και ανυπερθέτως φιλο-αυτοδιοικητική, οφείλει να ευχηθεί σε όλους και όλες «καλή θητεία» και «καλή κυβερνησιμότητα», όπως λέει και το καινούργιο τραγουδάκι.

Όμως ξεκίνησε ήδη το περασμένο Σάββατο 24.08.2019, αρ. φύλλου 36.901, η θητεία του κ. Σταύρου Δημόπουλου ως Διευθυντή Σύνταξης και του κ. Δημήτρη Ράλλη ως Αρχισυντάκτη στην 122χρονη «Θεσσαλία» μας. Ευχόμαστε δημοσιογραφικές επιτυχίες και μακροημέρευση. Και στους απελθόντες καλή σύνταξη, με Υγεία.

«Γολγοθάς το κυκλοφοριακό», μια μπαλωθιά στον αέρα, χωρίς συνέχεια. Κάπου κοντά θα έχει και γενική συνέλευση το Αστικό ΚΤΕΛ, διαβάζω. Άραγε θα τεθεί κανένα τέτοιου είδους σοβαρό θέμα; Δεν το πιστεύω, αλλά θα περιμένω. Το ίδιο και από τους ομοίως φίλους Ταξιτζήδες, από τους οποίους έχω πολλά χρόνια να ακούσω κάτι σοβαρό επί του κυκλοφοριακού, πέρα από ψιλογκρίνιες και απαιτήσεις για πιάτσες. Πέρασαν και οι εκλογές κι εγώ, ο αιθεροβάμων, ακόμα περιμένω…

Στην αναμονή λοιπόν. Γεια σας.

(δημοσιεύτηκε στην 122χρονη καθημερινή βολιώτικη εφημερίδα "Θεσσαλία" την Τετάρτη 28.08.2019, αρ.φύλλου 36.904)

κυκλο-φ-οριακα 981, 22 Αυγούστου 2019

Καλημέρα και πάλι συμπολίτες! Μέχρι να έρθει κοντεύει να φύγει το καλοκαίρι, χάσαμε και την πανσέληνο του Αυγούστου ανάμεσα σε κεραυνούς και βροχές, χάσαμε ένα σωρό στρέμματα δάσους στην Εύβοια, έχασαν και οι άλλοι στη Σαμοθράκη, κάτοικοι, επαγγελματίες και τουρίστες, όλοι, και τα αυγά και τα καλάθια δεκαπενταυγουστιάτικα και αίφνης! να! ανεδείχθησαν τα «δομικά» (τι ωραίες λέξεις χρησιμοποιούμε ενίοτε…) προβλήματα της Ελληνικής Ακτοπλοΐας, τα οποία, αγαπητοί, είναι γνωστά τοις πάσιν από καταβολής θαλασσίων μεταφορών στα Ελληνικά πελάγη – πόσο γερασμένος είναι ο στόλος, πώς εκβιάζουν οι εφοπλιστές με τις λεγόμενες «άγονες» γραμμές, τι κάνουν με τα πληρώματα και την αξιοπλοΐα, πόσο υποφέρουν τα νησιά τον χειμώνα κλπ, κλπ.

Αλλά γενικά οι αφίξεις τουριστών στα αεροδρόμια και στα σύνορα της χώρας μια χαρά πάνε, παρά τις αντίθετες περί αυτού προβλέψεις διαφόρων ειδών μέντιουμ, που ένα καλό, ένα «ευχαριστώ», ένα «δόξα τω Θεώ» να πουν δεν ακούς ποτέ. Τούτο, το άλλο, το παρα-άλλο, πάντα κάτι φταίει, και στο μεταξύ η Ελλάδα εξαντλεί σχεδόν τις δυνατότητές της για φιλοξενία. Σε άνθιση και οι λεγόμενες «βραχυχρόνιες μισθώσεις», αυτό το καινούργιο φρούτο του διαδικτύου, που, όπως όλα τα καινούργια που εισβάλλον κατά καιρούς στην πατρίδα μας, έχει δημιουργήσει ένα είδος φρενίτιδας, η οποία φρενίτις έχει παράξει ήδη ιδιαίτερα αρνητικά αποτελέσματα στο πολύ ευαίσθητο θέμα της φοιτητικής στέγης – σε απλά ελληνικά, γονείς αναζητούν να νοικιάσουν διαμέρισμα για το παιδί τους που ξεκινάει σπουδές σε άλλη πόλη και δεν μπορούν να βρουν, διότι οι ιδιοκτήτες αρνούνται να κάνουν κανονική μακροχρόνια μίσθωση με συμβόλαιο και προτιμούν να νοικιάζουν με τη μέρα, μέσα από τις σχετικές πλατφόρμες του internet. Και δεν μπορεί, ο γονιός, να κάνει και τίποτε, απλώς ψάχνει και ξαναψάχνει κι έχει και αρκετούς μεσίτες ή δήθεν μεσίτες (υπάρχουν πολλοί τέτοιοι…) που τον τρικλοποδιάζουν ακόμη περισσότερο.

Μια πολύ δύσκολη κοινωνία…

«Γολγοθάς» το κυκλοφοριακό, έλεγε το πρωτοσέλιδο και στο ρεπορτάζ μιλούσαν οδηγοί και σταθμάρχης αστικών λεωφορείων και ο Πρόεδρος των ταξιτζήδων. Μόνιμος καημός η (παράνομη) στάθμευση, ένας καημός που δεν μπορεί να γιατρευτεί από την Τροχαία και δεν αντιμετωπίζεται, σκόπιμα, νομίζω, από την Δημοτική Αρχή, που απλώς επαναπαύεται στις δάφνες των κυκλικών κόμβων. Έβαλε «εν παρόδω» και το ζήτημα των φορτοεκφορτώσεων ο Πρόεδρος των ΤΑΞΙ, στο οποίο ζήτημα είναι γνωστό ότι υπάρχει μία αυστηρή κανονιστική απόφαση που ρυθμίζει επακριβώς τις ώρες κατά τις οποίες επιτρέπονται φορτοεκφορτώσεις στο ευρ’υτερο κέντρο της πόλης. Μια αυστηρή κανονιστική απόφαση «της πλάκας», που ποτέ δεν εφαρμόστηκε, διότι ποτέ δεν δέχτηκαν να την εφαρμόσουν μήδε οι μεταφορείς μήδε οι έμποροι εκπροσωπούμενοι τόσο από τον Εμπορικό Σύλλογο όσο και από το Επιμελητήριο Μαγνησίας. Κι εμείς που κάποτε δοκιμάσαμε να πείσουμε και τους μεν και τους δε φτάσαμε γρήγορα σε αδιέξοδο και παρατήσαμε την προσπάθεια, αφού είχαμε ήδη πληρώσει υψηλό προσωπικό κόστος. Όμως η ύπαρξη των κορυνών στις αρτηρίες άμβλυνε και αυτό το πρόβλημα, καθώς δεν ήταν εύκολο να ξεφορτώνει ο άλλος με τελείως αποκλεισμένη τη μία από τις δυο λωρίδες που ήταν διαθέσιμες για την ροή της κυκλοφορίας.

Τι τα θες, τι τα γυρεύεις, δηλαδή…

Αύγουστος, όσο κρατάει ακόμη, κυκλοφορούμε κι εμείς στο Βουνό των Κενταύρων. Και διαπιστώνουμε θετικά ότι έχουν γίνει αρκετά πράγματα σ’ αυτό το έρμο οδικό δίκτυο: πολλά τμήματα με καινούργιο οδόστρωμα, σχεδόν παντού καλή διαγράμμιση, ένα τεράστιο, και πραγματικά αξιοθέατο, έργο με μια πλαγιά γεμάτη με συρματοκιβώτια στην μεγάλη κατολίσθηση στο Ξουρίχτι, νέες πασσαλομπήξεις για συγκράτηση πρανών, στηθαία ασφαλείας σε πολλά, επίσης, σημεία. Εκείνο που φαίνεται ότι ακόμη πάσχει είναι το θέμα της πληροφοριακής σήμανσης με τις κατευθύνσεις προς τους πολλούς οικισμούς. Πρόσφατα υπήρξε ένα θέμα (που σίγουρα δεν είναι το μοναδικό) με την διασταύρωση του εθνικού δρόμου με τον επαρχιακό προς Άγιο Δημήτριο/Αη Γιάννη, όπου οι πινακίδες είναι παμπάλαιες, ξεθωριασμένες και ως εκ τούτου ουσιαστικά άχρηστες για την πληροφόρηση των επισκεπτών.

Αυτά. Τα ξαναλέμε, άντε γεια!

Στη φωτογραφία το υπερωκεάνιο πλοίο «ΟΛΥΜΠΙΑ» σε διαφήμιση του 1959.

(δημοσιεύτηκε στην122χρονη καθημερινή βολιώτικη εφημερίδα "Θεσσαλία" την Πέμπτη 22.08.2019, αρ.φύλλου 36.899)

κυκλο-φ-οριακα 980, 8 Αυγούστου 2019

Βρώμα και δυσωδία πάλι πρωί-πρωί στον όμορφο Βόλο μας, καλη(;)μέρα συμπολίτες! Μεγάλη αγωνία έχω να πληροφορηθώ τις σχετικές νέες αποφάσεις του νέου υπουργείου περιβάλλοντος στο πλαίσιο του νέου «επιτελικού κράτους», που από προχθές ξεκίνησε την ευδόκιμον (;) πορείαν του μέσα στην ιστορία του περίπου 200ετούς ελεύθερου Ελληνικού Κράτους. Ζούμε διαρκώς μεγάλες στιγμές, με κάτι απίθανους τύπους, τελείως για το Άσυλο, να ξιφουλκούν υπέρ της οπωσδήποτε κατάργησης του πανεπιστημιακού ασύλου, ώστε να δύναται ο κάθε Κορκονέας να σκοτώνει νέα παιδιά ακόμη και μέσα στην αυλή του Πανεπιστημίου. Προβλέπω φασαρίες, κι αν νομίζει ο κ. Πρωθυπουργός ότι θα «καθαρίσει» εύκολα, νομίζω ότι είναι γελασμένος.

Από την άλλη μεριά η επαναφορά της βάσης του 10 για την εισαγωγή στα ΑΕΙ (και στα ΤΕΙ, όλα μια σούπα, έτσι που γίνανε με τις βλακείες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα πάντα όλα ανώτατα…) είναι ένα σωστό μέτρο και η στήλη είχε καταγγείλει (τι ωραία λέξη!!) την κατάργησή της το 2010, με Υπουργό της Μεγάλη Κυρία Άννα Διαμαντοπούλου και Αναπληρώτρια την Ακόμη Πιο Μεγάλη Κυρία Φώφη Γεννηματά στην Κυβέρνηση Γεωργίου Α. Παπανδρέου. Θα περιμένω, βέβαια, να ακούσω τι θα πουν και κάποιες πόλεις-«προπύργια» με κάποια ΤΕΙ-φαντάσματα μεν ανώτατα δε και στηρίγματα της τοπικής οικονομίας.

Η Ελληνική μας Κοινωνία δεν είναι εύκολη υπόθεση, φίλοι και συμπολίτες, όλοι εμείς που διαμαρτυρόμαστε επειδή ένας Υπουργός καπνίζει αλλά αρνούμαστε να εφαρμόσουμε τους αντικαπνιστικούς νόμους στους δημόσιους χώρους είμαστε μια δύσκολη υπόθεση.

Η αναφορά της στήλης στα μηχανάκια στο Πήλιο, την περασμένη Τετάρτη, προκάλεσε, καθώς φαίνεται, το ενδιαφέρον ακόμη και της καρδιάς του «επιτελικού κράτους», δηλαδή του Μεγάρου Μαξίμου. Ο Κύριος Πρωθυπουργός ανακοίνωσε μείωση του ΦΠΑ στην τιμή του κράνους. Η στήλη δεν ξέρει από μοτοσυκλέτες γενικώς, ξέρει μόνο από αναγκαιότητα οδικής ασφάλειας, από ανάγκη προστασίας από κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, έχει ακούσει και διαβάσει πάρα πολλά σχετικά με τη χρησιμότητα του κράνους και απλώς προσπαθεί να πείσει νεαρούς αναβάτες και γονείς να το χρησιμοποιούν απαραιτήτως. Το κράνος, ένα καλό κράνος, που να μην ανοίγει, να μην σπάει εύκολα, να μένει φύλακας πιστός του πολύτιμου κεφαλιού κατά την πτώση. Από μια πρόχειρη έρευνα στο διαδίκτυο διαπιστώσαμε ότι το καλό κράνος είναι ακριβό, φτάνει και πάνω από 1.000 €. Άρα παίζει και η τιμή έναν σημαντικό, ίσως, ρόλο στην κατάσταση που επικρατεί, όπου μεγάλο ποσοστό αναβατών κυκλοφορεί χωρίς το σωτήριο κράνος. Κι από ότι διαπιστώσαμε από κουβέντες του δρόμου με μοτοσυκλετιστές, η μείωση της τιμής του εξοπλισμού που σώζει την ζωή του αναβάτη είναι πάγιο αίτημα ετών. Άρα μακάρι, λέμε, να υλοποιηθεί αυτή η εξαγγελία για τη μείωση του ΦΠΑ, θα μειωθεί μαζί και η ισχύς ενός επιχειρήματος – γιατί δεν νομίζουμε ότι αυτό είναι που κυρίως φταίει γι’ αυτή την περιφρόνηση της ατομικής ασφάλειας. Θα το ξαναπούμε: Η Ελληνική μας Κοινωνία δεν είναι μια εύκολη υπόθεση.

Καλοκαιράκι, τα μπάνια του λαού, γεμάτες και οι παραλίες του Βόλου, που έχουν, μάλιστα, και γαλάζιες σημαίες. Και καλά κάνουν, εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις που τίθενται από την αρμόδια επιτροπή – έχουμε ξαναγράψει ότι ουδεμία άλλη μαγνησιώτικη παραλία, είτε στον Παγασητικό, είτε στο Αιγαίο, δεν διαθέτει γαλάζια σημαία, εμείς οι μαγνησιώτες είμαστε υπερήφανος λαός, δεν αφήνουμε κανέναν να μας πει ότι οι παραλίες μας είναι ωραίες και κατάλληλες για κολύμβηση, το ξέρουμε εμείς και φτάνει, γαλάζιες σημαιούλες και κουραφέξαλα… Με την πλαζ των Αλυκών τι γίνεται, συμπολίτες της Αρχής; Επιθυμεί κάποιος αρμόδιος να μας διαφωτίσει; Επιθυμεί κάποιος Τύπος (τόσους έχουμε, και κυριολεκτικά και μεταφορικά…) να το διερευνήσει; Ή μόνο τα αρμόδια γήπεδα μας απασχολούν και ευκαιριακά η τροφοδοσία (!) του Νοσοκομείου;

Θα πούμε την άλλη φορά περισσότερα. Μην ξεχνάς «τον Αύγουστο που μου χρωστάς…», καταπώς λέει ο Δημήτρης Μητροπάνος. Γεια σας και Καλή Παναγιά.

(δημοσιεύτηκε στην 122χρονη καθημερινή βολιώτικη εφημερίδα "Θεσσαλία" την Πέμπτη 08.08.2019, αρ.φύλλου 36.888) 

Η λέξη "πολιτισμός", Μάριος Πλωρίτης

Μάριος Πλωρίτης, άρθρο στην εφημερίδα «Το Βήμα» 
6 Ιανουαρίου 2002

ΜΙΑ και το άρθρο τούτο είναι το πρώτο του καινούργιου χρόνου, καλό θα ήταν να μην ασχοληθούμε με τα (τόσα και τόσα) δυσάρεστα που μας κληροδότησε το μεταστάν 2001, αλλά με κάτι ευχάριστο. Και τι πιο ευάρεστο από τον πολιτισμό;

Οχι, δεν θα «εγκύψω» στην πολυσυζητημένη έννοια του πολιτισμού, ούτε στις μορφές του, ούτε στη διαβόητη «σύγκρουση των πολιτισμών». Αλλά στην ίδια τη λέξη και στη γέννησή της.

Την ευκαιρία μας τη δίνει ένα κομψό, λιγοσέλιδο φυλλάδιο, που στέλνει, αντί ευχετήριας κάρτας, το Μορφωτικό Ιδρυμα της Εθνικής Τράπεζας. Περιέχει μιαν απ’ τις αμέτρητες επιστολές του Αδαμάντιου Κοραή: συγκεκριμένα, την επιστολή της 1.5.1804 στον φίλο του έμπορο, πρόξενο της Πύλης στην Τεργέστη αλλά και λόγιο, Αλέξανδρο Βασιλείου. Γιατί αυτή η επιλογή των σημερινών εκδοτών; Ο Διευθυντής του Ιδρύματος, Διονύσης Καψάλης, στο διεξοδικό και θερμό Προλόγισμά του, εξηγεί και τους λόγους και το ιστορικό της επιστολής:

Αδαμάντιος Κοραής 1748-1833

ΑΝΗΜΕΡΑ τα Χριστούγεννα του 1802, ο Αδαμάντιος Κοραής «ανέγνωσε» στην παρισινή Societe des Observateurs de L’ Homme (Εταιρεία των Ανθρωποτηρητών, όπως την μεταφράζει ο ίδιος σε προγενέστερο γράμμα, της 13.1.1803 στον ίδιον αποδέκτη) το ονομαστό υπόμνημά του για την τότε κατάσταση στην Ελλάδα. Η υποδοχή από τους εταίρους ­ όπως λέει ο ίδιος ­ ήταν θερμότατη, και ο Αλέξανδρος Βασιλείου βάλθηκε αμέσως να το μεταφράσει στα ελληνικά. Στην πρόοδο της προσπάθειάς του (που δεν ολοκληρώθηκε, τελικά) ζήτησε, με γράμμα του στον Κοραή, οδηγίες για την απόδοση ορισμένων γαλλικών λέξεων και όρων, ανύπαρκτων στα ελληνικά της εποχής.

Στην επιστολή του της 1.5.1804, ο Κοραής, με σοφία και γλωσσική ευαισθησία, δίνει στον φίλο του συμβουλές για την απόδοση των επίμαχων λέξεων ­ για τούτο και η σημερινή έκδοση τιτλοφορείται «Μεταφραστικές υποθήκες Αδαμαντίου Κοραή».

ΜΙΑ απ’ τις πρώτες λέξεις που προβλημάτισε τον Α. Βασιλείου βρισκόταν στον τίτλο του υπομνήματος: «Memoire sur l’ etat actuel de la civilisation dans la Grece»: η λέξη civilisation, φυσικά. Και μη βρίσκοντας και μη μπορώντας να επινοήσει κάποιαν αντίστοιχη στα ελληνικά, καταφεύγει στον Κοραή ­ που του απαντά:

«Του civilisation λέξιν παραστατικήν δεν έχομεν ακόμη· ο Στράβων την ονομάζει σχεδόν πάντοτε Ημέρωσιν, επειδή τούτο αληθώς είναι η civilisation».

(Σημ. δική μου: Η λέξη υπάρχει στα γαλλικά από το 1734 ­ παράγωγο του civiliser ­ εκπολιτίζω λαό ή άτομα κατώτερου πνευματικού κλπ. επιπέδου ­ γι’ αυτό και ο Κοραής θυμίζεται το Ημέρωσις [Εξημέρωσις] του Στράβωνα. Αλλά συνεχίζει:)

«Αλλά τίς θέλει υποφέρει [: ποιος θα ανεχόταν] το ημέρωσις περί ημών; Οχι μόνον για την εθνικήν φιλαυτίαν, αλλά και διότι μητ’ είναι κατά πάντα αληθές».

(Σημ. μου πάλι: Αν και ξενητεμένος όλη του τη ζωή, ο Κοραής ήξερε καλά τι ρόλο παίζει το «ρομέικο φιλότιμο»: Στο άκουσμα της λέξης «ημέρωσις», οι Ελληνες θα νόμιζαν πως οι «Φράγκοι» τους θεωρούν άγριους ιθαγενείς και θ’ άρπαζαν πρόωρα τα καριοφίλια… Εφ’ ω και ο Χίος σοφός προτείνει:)

«Αν ήμην εγώ ο μεταφραστής, ήθελα παρακινδυνεύση να ονομάσω Πολιτισμόν την civilisation. Η λέξις δεν ευρίσκεται παρά μίαν φοράν εις μόνον τον Διογένην Λαέρτιον… Το μεταχειρίζεται εις του Αρκεσιλάου τον βίον, περί του οποίου λέγει: «Το παν δη διέτριβεν εις την Ακαδημίαν, τον πολιτισμόν εκτοπίζων»»… Με την έννοια, όπως εξηγεί, «Περνούσε όλο τον καιρό του στην Ακαδημία, αποφεύγοντας να πολιτεύεται, να «ανακατώνεται» στην πολιτική.

Ο Κοραής, φυσικά, αλλιώς εννοεί τον πολιτισμό: την πολιτική (και πολιτιστική, θα λέγαμε σήμερα) κατάσταση της χώρας. Και καταλήγει:

«Οπως και αν ήναι το πράγμα, δεν με φαίνεται άτοπον να βαπτίσωμεν την civilisation πολιτισμόν».

ΜΕ την οξύνοια και την ευρυμάθειά του, ο Κοραής, σ’ ένα απλό «διδακτικό γράμμα, ανασύρει μια ξεχασμένη λέξη και της δίνει πολύ πλατύτερο και πλουσιότερο νόημα. Σχολιάζοντας το «εύρημα», ο Κ. Θ. Δημαράς (όπως το μνημονεύει ο Δ. Καψάλης) γράφει: «Είναι ωραία η στιγμή όπου ονοματοθετείται στη γλώσσα μας ο πολιτισμός».

Ετσι, πριν δυο αιώνες, ο Διδάσκαλος εκείνος του γένους μάς δώρησε (ανάμεσα σε πάμπολλα άλλα) τον όρο που τόσα περικλείνει, τόσα εκφράζει ­ και τόσο καλοπερνάει στα δικά μας και στα ξένα χέρια…

Οπωσδήποτε, καλύτερη χρονιά για όλους και σε όλα.